Τη συνέχιση της αντιλαϊκής πολιτικής για την «επόμενη μέρα» σηματοδοτεί το πλαίσιο της χτεσινής κατ' αρχήν συμφωνίας που «επιτεύχθηκε» σε επίπεδο Γιούρογκρουπ ανάμεσα στη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και την Ευρωζώνη. Ρητά και κατηγορηματικά η ελληνική κυβέρνηση αναλαμβάνει να διεκπεραιώσει σειρά από νέες και παλαιότερης κοπής δεσμεύσεις, προκειμένου να ανακάμψει η ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Η πραγματικότητα της «επόμενης μέρας» σημαίνει μόνιμους μηχανισμούς εποπτείας, επιτήρησης και αλλεπάλληλων αξιολογήσεων από τους λεγόμενους «θεσμούς» (Κομισιόν - ΕΚΤ - ΔΝΤ) και μάλιστα σε συνθήκες ακόμη μεγαλύτερης ασφυξίας για τα λαϊκά στρώματα. Ως πρώτο βήμα, η συγκυβέρνηση δεσμεύεται να μην προχωρήσει σε καμία απολύτως «μονομερή ενέργεια», θέτοντας σε αμφισβήτηση ακόμα και μέτρα που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Ενώ επιβεβαιώνεται έτσι ότι όλο το αντιλαϊκό - αντεργατικό πλαίσιο που οικοδομήθηκε τα προηγούμενα χρόνια θα μείνει ανέπαφο. Μάλιστα με τη μορφή του κατεπείγοντος, μεθαύριο Δευτέρα κατατίθενται στην Κομισιόν οι προτάσεις για τις μεταρρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν στο επόμενο διάστημα. Σε κάθε περίπτωση, οι εκταμιεύσεις των δόσεων από τα δάνεια της Ευρωζώνης, όσο και του ΔΝΤ θα γίνονται μόνο μετά την ολοκλήρωση των «αξιολογήσεων» με βάση τα προαπαιτούμενα αντιλαϊκά μέτρα. Παράλληλα, το απόθεμα ύψους 10,9 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα επιστραφεί πίσω στο ταμείο της Ευρωζώνης (EFSF) και θα παραμείνει «διαθέσιμο» αποκλειστικά για τη χρήση των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, σε περίπτωση που παραστεί «ανάγκη». Την ίδια ώρα, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δεσμεύτηκε απέναντι στους δανειστές να τους εξοφλεί «στο ακέραιο και εγκαίρως»...
Η συμφωνία στο χτεσινό Γιούρογκρουπ προβλέπει:
1. Την τετράμηνη παράταση της «Master Financial Assistance Agreement (MFΑA), όπως αποκαλείται η τρέχουσα δανειακή σύμβαση, η οποία συνδέεται άρρηκτα με τις δεσμεύσεις του μνημονίου, ανεξάρτητα από ονοματολογίες: «Η MFΑA υποστηρίζεται από μία σειρά δεσμεύσεων» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
2. Ο σκοπός της επέκτασης είναι η «επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης βάσει των συνθηκών στην τρέχουσα συμφωνία, κάνοντας την καλύτερη δυνατή χρήση της δεδομένης ευελιξίας η οποία θα εξεταστεί από κοινού με τις ελληνικές αρχές και τους θεσμούς». Αυτή η επέκταση θα γεφυρώσει επίσης το χρόνο για συζητήσεις για μία πιθανή επόμενη (follow-up) συμφωνία μεταξύ του Eurogroup, των θεσμών και της Ελλάδας. Η τρέχουσα συμφωνία, στην οποία αναφέρονται είναι το γνωστό μνημόνιο.
3. Οι «ελληνικές αρχές θα παρουσιάσουν μία πρώτη λίστα με μέτρα μεταρρυθμίσεων, με βάση την τρέχουσα συμφωνία, έως τη Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου». Οι «θεσμοί» (Κομισιόν - ΔΝΤ - ΕΚΤ) θα «παράσχουν μία πρώτη άποψη για το εάν αυτή είναι ικανοποιητικά κατανοητή για να αποτελέσει ένα έγκυρο σημείο έναρξης για μία επιτυχή κατάληξη της αξιολόγησης». Η λίστα θα συγκεκριμενοποιηθεί περαιτέρω και εν συνεχεία θα συμφωνηθεί με τους θεσμούς έως το τέλος του Απριλίου».
4. «Μόνο έγκριση των συμπερασμάτων της αξιολόγησης (...) από τους θεσμούς θα επιτρέψει με τη σειρά της την όποια εκταμίευση της δόσης του τρέχοντος προγράμματος του EFSF και την μεταβίβαση των SMP κερδών του 2014. Και τα δύο και πάλι υπόκεινται σε έγκριση από το Γιούρογκρουπ». Οι δόσεις στις οποίες αναφέρονται αφορούν στα δάνεια από την πλευρά της ΕΕ, καθώς και στην επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ από τα ακούρευτα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Να σημειωθεί ότι οι «υποχρεώσεις» της συγκυβέρνησης για τον επόμενο μήνα (Μάρτη) φτάνουν σε 7,1 δισ. ευρώ.
5. Ενόψει της αξιολόγησης το «Γιούρογκρουπ συμφωνεί ότι τα κεφάλαια, έως τώρα διαθέσιμα στο "μαξιλάρι" (buffer) του ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, θα πρέπει να κρατούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), άνευ δικαιωμάτων τρίτων για τη διάρκεια της επέκτασης της MFΑA. Τα κεφάλαια συνεχίζουν να είναι διαθέσιμα για τη διάρκεια της επέκτασης της MFAA και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και έξοδα εξυγίανσης, και μόνο μετά από αίτημα στην ΕΚΤ.
6. Το Γιούρογκρουπ «χαιρετίζει την δέσμευση των ελληνικών αρχών να εργαστούν από κοινού σε στενή συνεννόηση με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς και εταίρους. Σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυμίζουμε την ανεξαρτησία της ΕΚΤ. Επίσης, συμφωνούμε ότι το ΔΝΤ θα συνεχίζει να παίζει το ρόλο του».
7. Οι ελληνικές αρχές έχουν «εκφράσει την ισχυρή δέσμευσή τους σε μια βαθύτερη και ευρύτερη διαδικασία διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο (...) τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού κλάδου και την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης».
8. Οι αρχές δεσμεύονται να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής και να βελτιώσουν την αποδοτικότητα του δημόσιου τομέα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να «κάνουν καλύτερη χρήση της συνεχιζόμενης πρόβλεψης για τεχνική βοήθεια». Πρόκειται για αξιοποίηση των προγραμμάτων παροχής «τεχνογνωσίας» από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και κυβερνήσεις της Ευρωζώνης (βλέπε: task force κ.λπ.).
9. «Οι ελληνικές αρχές επαναδιατυπώνουν την κατηγορηματική δέσμευσή τους για την τήρηση των οικονομικών τους υποχρεώσεων προς όλους τους πιστωτές τους στο ακέραιο και εγκαίρως»...
10. Επίσης έχουν δεσμευτεί να διασφαλίσουν τα κατάλληλα πρωτογενή πλεονάσματα ή έσοδα χρηματοδότησης (χωρίς να προσδιορίζεται το μέγεθός τους) τα οποία απαιτούνται για την εγγύηση της βιωσιμότητας του χρέους σύμφωνα με την ανακοίνωση του Γιούρογκρουπ του Νοεμβρίου 2012. Οι θεσμοί θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τις οικονομικές συνθήκες του 2015, για το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015.
11. «Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να απόσχουν από οποιαδήποτε κατάργηση των μέτρων και από μονομερείς αλλαγές στις πολιτικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επηρέαζαν αρνητικά τους δημοσιονομικούς στόχους, την οικονομική ανάκαμψη ή την χρηματοοικονομική σταθερότητα, όπως αξιολογείται από τους θεσμούς».
Το αντιλαϊκό πλαίσιο
Στις δηλώσεις ο Πρόεδρος του Γιούρογκρουπ Γ. Ντάισελμπλουμ τόνισε πως το ορόσημο του Απρίλη για την κατάθεση της λίστας των μεταρρυθμίσεων είναι η απώτατη χρονικά ημερομηνία. Σχετικά με τη νέα συμφωνία τόνισε ότι «μαζί με το δάνειο έρχονται και οι όροι του».
Ο επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ Π. Μοσκοβισί τόνισε: «Εργαστήκαμε εντατικά για να φτάσουμε στο αποτέλεσμα. Η Κομισιόν θέλει να φτάσουμε σε σημείο συμφωνίας ώστε να φτάσουμε στο επόμενο βήμα όπου η συμφωνία θα είναι δυνατή εφόσον όλες οι πλευρές κινούνται με βάση τη λογική και όχι την ιδεολογία. Καταλήξαμε σε ένα ισορροπημένο κείμενο που θα επιτρέψει να γίνουν κάποιες αλλαγές (σ.σ. στο τρέχον πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής) αλλά που θα διασφαλίζει επίσης ότι θα τιμηθούν οι ανειλημμένες υποχρεώσεις του ελληνικού κράτους.
»Θα ακολουθήσουμε όλες τις διαδικασίες ελέγχου και αξιολόγησης που να επιτρέψουν την οικοδόμηση εμπιστοσύνης (σ.σ: με τη νέα ελληνική κυβέρνηση). Με τις αποφάσεις που πήραμε ξεκινούν διαδικασίες για επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος. Μέχρι το τέλος του Απρίλη πρέπει να βρούμε χρόνο για να καθορίσουμε το περιεχόμενο του νέου ελληνικού προγράμματος. Δε θα είναι και το πιο εύκολο έργο. Χρειάζονται σώφρονες πολιτικές, μέτρα που θα συνεχίσουν να ισχυροποιούν την ελληνική οικονομία με ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. Χρειάζεται φορολογική δικαιοσύνη, αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα και δράσεις σε όλα τα μέτωπα».
Ο επικεφαλής του μηχανισμού διάσωσης ESM Κλάους Ρέγκλιν υπογράμμισε: «Οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν να τιμήσουν όλες τις δανειακές τους υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές. Αν τηρηθούν οι δεσμεύσεις θα δοθούν στην Ελλάδα και τα χρήματα που έχει κερδίσει το ευρωπαϊκό σύστημα από τα ελληνικά ομόλογα. Τα 10,9 δισ. ευρώ (σ.σ: από το δάνειο του EFSF που είχαν δεσμευτεί για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών) θα παραταθούν για άλλους 4 μήνες και θα παραμείνουν διαθέσιμα για χρήση, αν χρειαστεί, από τις ελληνικές αρχές, θα είναι διαθέσιμα για τις ελληνικές τράπεζες».
Σύμφωνα με τους «Financial Times», σε περίπτωση που η Ευρωζώνη απορρίψει τις ελληνικές μεταρρυθμίσεις, θα διεξαχθεί και νέα συνεδρίαση των υπουργών Οικονομίας της Ευρωζώνης την επόμενη εβδομάδα.
Πηγή: Ριζοσπάστης (Σάββατο 21 Φλεβάρη 2015 - Κυριακή 22 Φλεβάρη 2015 - αριθ. φύλλου: 12072)